In 2017 hebben wij een evaluatie uitgevoerd naar de toegang tot onze zorg en ondersteuning: de sociale wijkteams plaatsgevonden. Op basis van de bevindingen hebben wij de toegang met ingang van 2018 opnieuw ingericht. Dat betekent dat de tweede helft van 2017 veel tijd is geïnvesteerd in het verzorgen van de toegang tot zorg en ondersteuning terwijl daarnaast is gewerkt aan de voorbereiding en implementatie van de nieuwe toegang. Op basis van de evaluatie zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd:
- Het aantal sociale wijkteams wordt teruggebracht van 12 tot 6;
- Naast de 6 sociale wijkteams wordt er een wijkteam+ ingericht voor complexe casussen waar een directe interventie nodig is, voor casussen waarbij specialistische kennis vereist is en casussen waar sprake is van een direct veiligheidsrisico;
- De regisseursrol van de wijkteamleden is duidelijker neergezet en de rol van wijkteamleden als verbinder met verwijzers en scholen is geconcretiseerd. Wij zijn blijven werken vanuit het uitgangspunt 1Gezin1Plan1Regisseur. In dit kader heeft de Hogeschool Arnhem Nijmegen ons opnieuw ondersteund in de deskundigheidsbevordering van de wijkteamleden en het verstevigen van netwerken in de wijken.
- Om vroegtijdig te kunnen signaleren en optimaler gebruik te kunnen maken van voorliggende en algemene voorzieningen, zijn aan het onderwijs en de huisartsen vaste wijkteamleden gekoppeld. Deze afspraken zijn ook met andere rechtstreekse verwijzers gemaakt zoals de jeugdartsen en Bureau Jeugdzorg Limburg en de William Schrikker groep;
- We zijn gestopt met de uitvoeringsteams individuele ondersteuning en jeugd (gezinscoaches);
- Voortaan arrangeren wijkteamleden niet meer een vastomlijnd arrangement (uren, volume en product) dat door de zorgaanbieder moet worden uitgevoerd maar wordt er een doel bepaald dat door de inzet van de zorgaanbieder moet worden bereikt: methodiek van prestatiedenken.
Opmerking: ook in 2017 heeft de gemeente deelgenomen aan het onderzoek van de Universiteit Twente en BMC naar de mogelijkheden om de draagkracht van inwoners te versterken, naast het bieden van ondersteuning bij draaglast. De ervaringen die hierbij worden opgedaan kunnen vervolgens direct weer in de praktijk worden toegepast door wijkteamleden.
Zorg- en Veiligheidshuis (ZVH)
In maart 2017 is de ‘Regiovisie Bijzondere Doelgroepen 2017 – 2020’ vastgesteld. Hierin is opgenomen dat de toegang tot beschermd wonen voor de regio Noord- en Midden-Limburg tot de doordecentralisatie van de taken beschermd wonen en maatschappelijke is belegd bij het ZVH. Na de doordecentralisatie van deze taken zullen de regio’s Noord-Limburg en Midden-Limburg als aparte regio’s verder gaan. Dit heeft ook consequenties voor het ZVH.
Het ZVH is in 2017 gebiedsgericht gaan werken en sluit structureel aan bij de lokale ondersteuningsstructuur van de Noord-Limburgse gemeenten. Hierdoor komt de adviserende en ondersteunende rol van het ZVH bij lokale complexe casuïstiek beter tot zijn recht. In 2017 is het ZVH verhuisd naar het UWV Werkplein.
Het vereenvoudigen van de complexe bestuurlijke ‘aansturing’ hebben we in 2017 niet kunnen realiseren. De breedte van het werkveld en het geografische werkgebied van het ZVH omvat nu eenmaal verschillende bestuurlijke overlegtafels die niet makkelijk in elkaar geschoven kunnen worden. De ambtelijke beleidsmatige sturing op het ZVH is echter wel veranderd waardoor beter een afgestemde koers kan worden gevolgd.
In 2017 heeft het ZVH expertise ontwikkeld op de thema’s radicalisering, verwarde personen en niet-uitzetbare vreemdelingen.
Inkoop maatwerkvoorzieningen 2017 en 2018
In de inleiding is reeds aangegeven dat in 2017 de start is gemaakt met het toepassen van de methodiek van prestatiedenken. Vanuit deze nieuwe methodiek formuleert de gemeente de WAT-vraag. Wij geven aan WAT er moet worden bereikt aan maatschappelijke effecten en doelstellingen door de ingezette ondersteuning. Deze effecten of doelstellingen worden niet geformuleerd op het niveau van een individuele burger maar op het niveau van de samenleving. De aanbieder geeft aan HOE hij een bijdrage kan leveren aan het bereiken van de maatschappelijke effecten in de vorm van prestaties.. Hierbij geldt dat hij moet kunnen onderbouwen dat de voorgestelde werkwijze (bewezen) effectief is. Deze methodiek heeft uiteindelijk geleid tot een viertal ‘nieuwe’ aanbestedingen:
- Algemeen Maatschappelijk Werk;
- Begeleiding Individueel (Wmo);
- Maatwerkdiensten Jeugd;
- Beschermd Wonen en Beschermd Thuis.
Hulpmiddelen
We hebben het indicatieprotocol voor de toekenning van een hulpmiddel aangescherpt. In oktober zijn we gestart met een pilot om de samenwerking met de leverancier van de hulpmiddelen te optimaliseren, waarbij we voornamelijk werkprocessen efficiënter hebben ingericht. Uit een tussenevaluatie blijkt dat medewerkers in de toegang en de backoffice minder tijd kwijt zijn per aanvraag. Ook de leverancier ervaart voordelen.
Huishoudelijke hulp
Met ingang van 2017 zijn de uitvoeringsteams huishoudelijke hulp gestopt. De ca. 800 inwoners die voorheen ondersteuning ontvingen vanuit de uitvoeringsteams zijn begeleid naar de maatwerkvoorziening. De meeste mensen zijn terug gegaan naar hun oorspronkelijke zorgaanbieder en deze wijziging is over het algemeen goed verlopen.
Voor de maatwerkvoorziening huishoudelijke hulp heeft Venlo samen met de regiogemeenten een raamovereenkomst. Het aantal zorgaanbieders dat op grond van deze raamovereenkomst huishoudelijke hulp verleent in Venlo is in 2017 gegroeid van vier naar negen. Het totaal aantal cliënten huishoudelijke hulp evenals het gemiddeld aantal uren huishoudelijke hulp per cliënt zijn in 2017 vrijwel gelijk gebleven.
Uitvoeringsteams individuele ondersteuning
In 2017 zijn de vier uitvoeringsteams voortgezet. Met de vier uitvoeringsteams zijn gemiddeld ruim 600 klanten per maand van ondersteuning voorzien. Daarbij handelde het om trajecten die konden variëren van ‘een vinger aan de pols houden’ (waakvlam) tot langdurige trajecten van individuele begeleiding.
In 2017 hebben we een evaluatie uitgevoerd naar de werkwijze van de uitvoeringsteams. Op basis van deze evaluatie en als gevolg van de keuze voor de methodiek van prestatiedenken hebben wij besloten om met ingang van 1 januari 2018 niet verder te gaan met het zelf leveren van zorg en ondersteuning en hebben wij de teams individuele ondersteuning ontmanteld. De ervaringen die zijn opgedaan, zijn meegenomen in de aanbesteding voor 2018 van het perceel Begeleiding Individueel. Hierbij hebben wij veel aandacht besteed aan het op een zo soepel mogelijke wijze begeleiden van inwoners naar een gecontracteerde zorgaanbieder (waar mogelijk dezelfde aanbieder) en daar waar dat mogelijk was naar het algemeen maatschappelijk werk.
Logeren/ kortdurend verblijf als respijtzorg
Kwetsbare inwoners uit de regio Noord-Limburg die tijdelijk niet thuis kunnen verblijven, willen we snel en makkelijk op een passende plek laten opnemen. Los van eerst de vraag of er een indicatie is of een vraag ten aanzien van de financiering.
Op initiatief van het Zorgkantoor en Zorgverzekeraar VGZ en de gemeente Venlo heeft in januari 2017 een bijeenkomst plaatsgevonden met vertegenwoordigers van een aantal Verzorging &Verpleeginstellingen, Cohesie en ziekenhuis Viecuri over het thema kortdurend verblijf in de regio. De problemen waar Zorgkantoor en Zorgverzekeraars (VGZ), gemeente Venlo maar ook andere aanbieders mee worden geconfronteerd werd samengevat als ‘verkeerde beddenproblematiek’.
Hierom is een speciaal ingestelde werkgroep (huisartsengroep Cohesie, ziekenhuis Viecuri, gemeenten, zorgaanbieders, zorgverzekeraar en zorgkantoor VGZ) in 2017 gestart met een project waarin de volgende hoofdactiviteiten zijn uitgevoerd:
- De grootste groep cliënten met het grootste probleem is als eerste opgepakt: Eerste Lijns Verblijf (ELV);
- De aanbieders in de regio die ELV bieden, hebben een inventarisatie gemaakt van de beschikbare plekken;
- Er zal een digitaal platform komen waarop de beschikbaarheid van plekken inzichtelijk wordt gemaakt.;
- Om voldoende voortgang te boeken is begonnen met het thema ‘actuele beddencapaciteit betaald vanuit de Zorgverzekeringswet’ (ELV). Hierna wordt het project gefaseerd uitgebreid naar de problematiek in het kader van de Wet langdurige zorg en de Wmo.
De kosten voor de ontwikkeling/aanschaf van de app zijn gegarandeerd door Zorgkantoor VGZ.
Opmerking: binnenkort komt een applicatie waarmee huisartsen in Noord- en Midden-Limburg in één oogopslag kunnen zien welke zorginstellingen een bed vrij hebben voor een spoedeisend en kortdurend verblijf. Deze applicatie moet voorkomen dat huisartsen en verpleegkundigen onnodig allerlei instellingen afbellen om hun patiënten onder te brengen.
Maatschappelijke Opvang
Op basis van de uitgangspunten die zijn benoemd in de Regiovisie bijzondere doelgroepen 2017-2020 hebben wij in nauwe samenwerking met de regiogemeenten en de zorginstellingen in 2017 gewerkt aan de nieuwe aanpak maatschappelijke opvang Noord-Limburg. Vanaf 2018 gaan Moveoo, het Zelfregiecentrum, het Leger des Heils, Rendiz en Vincent van Gogh starten met een kleinschalig opvangconcept waarin (dreigend) dakloze inwoners intensief worden begeleid om zo snel mogelijk weer een eigen dak boven hun hoofd te krijgen. Door deze nieuwe aanpak kan in de loop van 2018 de centrale nachtopvang in Venlo worden gesloten.
Er zijn ook grote stappen gezet om de toegang tot maatschappelijke opvang te verbeteren. Uit een evaluatie is gebleken dat de toegang tot deze zorg te versnipperd was georganiseerd. In 2017 heeft het Centraal Meld- en Actiepunt nog regie op de in-, door- en uitstroom uit de maatschappelijke opvang in Noord- en Midden-Limburg gevoerd. De toegang kan echter efficiënter en effectiever worden georganiseerd door de regie op deze doelgroep lokaal te beleggen in het wijkteam+. Dit wordt vanaf 2018 geëffectueerd.
Vrouwenopvang
Wij hebben ook in 2017 de vrouwenopvang voor de regio Noord- en Midden-Limburg door de Mutsaersstichting laten verzorgen. In het kader van de vrouwenopvang zijn in de regio 18 bedden beschikbaar voor vrouwen, aangevuld met de eventueel meekomende kinderen. In 2017 hebben 51 vrouwen en 49 kinderen gebruik gemaakt van de vrouwenopvang. Ongeveer 65% van deze vrouwen was afkomstig uit de regio Noord- en Midden-Limburg. De overige vrouwen kwamen elders uit het land. Voor de vrouwenopvang hanteren wij de vuistregel dat vrouwen 3 maanden in deze opvang verblijven. In bijna 80% van de gevallen is dit gelukt. Bij de overige gevallen is deze termijn fors overschreden. Voornamelijk omdat er in aansluiting op de opvang geen passende huisvesting beschikbaar was.
Ook hebben wij in 2017 het gebruik van Aware gefaciliteerd. Aware is een alarmeringssysteem dat vooral gebruikt wordt bij stalking. Met de inzet van Aware kan in sommige gevallen vrouwenopvang worden voorkomen. In 2017 hebben 39 personen van dit systeem gebruik gemaakt.
Toezicht en handhaving in de Wmo
In 2017 hebben de 7 gemeenten in de regio Noord-Limburg de functie Toezichthouder Wmo gezamenlijk ingevuld. De inzet van de toezichthouder is door centrumgemeente Venlo uitgebreid met de taak toezicht houden beschermd wonen voor de regio Noord- en Midden-Limburg. Deze toezichthouder heeft enerzijds meldingen van incidenten en calamiteiten volgens protocol opgepakt, maar heeft ook proactief onderzoek gedaan naar aanbieders waarover signalen waren gemeld.
In totaal hebben zorgaanbieders 7meldingen gedaan bij de toezichthouder. Deze meldingen zijn gevolgd door maatregelen en/of vervolgacties. In 2017 is tweemaal een risico-gestuurd onderzoek uitgevoerd door de toezichthouder, gevolgd door maatregelen, een onverwacht bezoek of een gesprek met een medewerker. De betrokken aanbieders hebben de adviezen overgenomen en geïmplementeerd in hun organisatie.
De samenwerking met de wijkteams en de sociale recherche is verder vormgegeven. In het eerste halfjaar van 2018 wordt in het kader van een regionale aanpak verder invulling gegeven aan de rol van de sociale recherche in de Wmo. En dit in samenhang en afstemming met de rol van de toezichthouder Wmo.
Maatwerkvoorzieningen jeugd
We hebben ingezet op het sluitend krijgen van de keten rondom jeugdigen en het verbeteren van de samenwerking tussen de verschillende maatschappelijke partners . Hierbij is de verdere verbinding gezocht met o.a. huisartsen, gecertificeerde instellingen (Bureau Jeugdzorg en de William Schrikker Groep), de Raad voor de Kinderbescherming en het onderwijs. Daarnaast is met deze partners gekeken hoe de integrale toegang (sociale wijkteams) efficiënter en beter georganiseerd en ingericht kan worden. Deze bevindingen zijn meegenomen bij de evaluatie en herinrichting van de toegang zoals is aangegeven onder ‘sociale wijkteams’.
Daarnaast zijn de ervaringen met betrekking tot de maatwerkdiensten Jeugd uit de afgelopen jaren meegenomen bij het toepassen van de methodiek van prestatiedenken voor de aanbesteding van de maatwerkdiensten jeugd. Daarnaast hebben wij een aantal interne controles verder aangescherpt zoals het toepassen van het woonplaatsbeginsel en het onderzoeken van de mogelijkheden van voorliggende voorzieningen.
Regionaal is gewerkt aan het doorontwikkelen van de toegang tot de crisishulpverlening. De definitieve inrichting van deze toegang wordt in 2018 met onder andere de betrokken aanbieders verder vormgegeven.
Veilig Thuis
In 2017 heeft veilig Thuis 7.440 nieuwe casussen opgepakt. Een aanzienlijk gedeelte hiervan, namelijk 1.966 casussen, was afkomstig uit Venlo. In 109 van deze casussen was de situatie zo onveilig dat Veilig Thuis een onderzoek heeft uitgevoerd.
Naast het aannemen en afhandelen van meldingen en het geven van adviezen heeft Veilig Thuis in 2017 ingezet op het scholen van medewerkers van de lokale teams. In totaal zijn 550 professionals uit de regio Noord- en Midden-Limburg getraind in het werken met de Meldcode en het bespreekbaar maken van signalen. Hiervan waren bijna 200 professionals werkzaam bij de gemeente Venlo: medewerkers gezinscoachteams, uitvoeringsteams, schuldhulpverleners, Lokaal InterventieTeam, leerplicht en het jongerenteam.
Veilig Thuis wil expert zijn in de brede aanpak van huiselijk geweld en heeft veel geïnvesteerd in het verbreden en verdiepen van kennis op het gebied van ouderenmishandeling en financiële uitbuiting, loverboyproblematiek en het bieden van ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Hiervoor zijn ook de relevante netwerken voor het kunnen adviseren over deze doelgroepen versterkt. Bijzondere aandacht is hierbij uitgegaan naar het optimaliseren van de samenwerking met de justitiële keten. Veilig Thuis is hier landelijk best-practice in geworden.
